шартлау

шартлау
неперех.
1) треща́ть, издава́ть треск; тре́снуть однокр., стреля́ть || треск

аяк астында чыбык-чабык шартлау — треск су́чьев (хво́роста) под нога́ми

мичтә коры утын шартлый (шартлап яна) — в пе́чи стреля́ют (треща́т, с тре́ском горя́т) сухи́е дрова́

2) стреля́ть, производи́ть/произвести́ вы́стрелы (о звуке во время выстрела)

сәхнә артыннан револьвер шартлый — за сце́ной звук вы́стрела (вы́стрел из револьве́ра)

3) тре́скаться, тре́снуть, лома́ться, ло́пнуться; расколо́ться (о бревне, деревьях от холода, о стеклянной посуде от горячей или холодной воды или молока; о семенных коробочках, стручках или набухших почках деревьев, растений и т. п.)
4)
а) лома́ться, ло́пнуть; наду́вшись разорва́ться (о воздушном шаре, мыльном пузыре)

сабын куыгы шартлагандай — как ло́пается мы́льный пузы́рь

б) перен. дойти́ до кра́йнего состоя́ния, тре́снуть, ло́пнуть (со смеху, от злости, возмущения, зависти, горя и т. п.)

дошманнар көнләшеп шартласын — пусть ло́пнут от за́висти враги́

сабырлыгы шартлады — терпе́ние (его́) ло́пнуло

5) взрыва́ться/взорва́ться, разрыва́ться/разорва́ться || взрыв || взрывно́й

термоатом шартлавы — термоя́дерный взрыв

ялкынсыз шартлау — беспла́менный взрыв

шартлау көче — взрывна́я си́ла

шартлау дулкыны — взрывна́я (уда́рная) волна́

6) подрыва́ться/подорва́ться, взрыва́ться/взорва́ться; см. тж. шартлатылу

безнең алда янган авыллар, шартлаган күперләр — пе́ред на́ми подожжённые дере́вни, взо́рванные мосты́

7) перен.; разг. ло́паться, банкро́титься/обанкро́титься, потерпе́ть банкро́тство; разори́ться || банкро́тство, разоре́ние

фәлән бай шартлаган — тако́й-то бога́ч обанкро́тился

кызыл мал кибете шартлаган — мануфакту́рный магази́н разори́лся

8) перен.; прост. ло́паться (от переедания или от жару, с жиру)
- шартлап өзелү
- шартлап ярылу
••

шартлаганчы ашау — объеда́ться/объе́сться, наеда́ться до отва́ла, съеда́ть ли́шнее

шартлаганчы эчү — вдо́воль напива́ться, пить ли́шнее, напива́ться вдре́безги; напива́ться до положе́ния риз

шартлый язу — невзви́деть (от гнева)


Татарско-русский словарь, 56000 слов, 7400 фразеологических выражений. - Институт языка, литературы и искусства им. Г. Ибрагимова. 2007.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Полезное


Смотреть что такое "шартлау" в других словарях:

  • шартлау — 1. Шарт итү тавышы чыгару, шарт итү 2. Шартлатылу, шартлатудан җимерелү 3. Шартлау көченнән челпәрәмә килеп ваклану, төрле якка сибелү (бомба, снаряд һ. б.). Ату коралыннан пуля чыгып киткән вакытта туган тавышка карата: ату 4. Ярылу, чатнап… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • фугаслы — Шартлау вакытында барлыкка килгән газлар көче белән хәрәкәткә килә торган ф. бомба …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • шартлату — 1. Нин. б. корылма яки урыннан җимертү, шартлаткыч ярдәмендә актарып ташлау 2. Мылтыктан (яки башка ату коралыннан) ату. рәв. ШАРТЛАТЫП – Кискен шартлау тавышы чыгарып (ату тур.) 3. Шартлау тавышы чыгару (чыбыркы, бармак, тел шартлату) 4. рәв.… …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • бах — аваз ияр. Көчле шартлау тавышын белдерә. II. БАХ …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • бух — аваз ияр. 1. Шартлау, бәрелү вакытында ишетелгән көчле, кискен тавышларны, ухылдауны хәтерләткән тавышны белдерә 2. рәв. Бух сыман тавышлар чыгарып бух та бах ату 3. хәб. Шундый тавышлар чыгарган эшне хәрәкәтне белдерә …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • гөрелте — 1. Гөрелдәп чыккан тавыш. Төрле тавышлар кушылмасы, шау гөр 2. Янгын вакытында яки бомба, снаряд ярылудан барлыкка килгән саңгырау шартлау тавышы …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • йомык — с. 1. Ябык, йомылган 2. күч. Аралашмаучан, сөйләшмәүчән кеше, артык тыйнак, басынкы. Аерымланган, башкалар белән бәйләнеше булмаган й. оешма, й. тормыш белән яшәү 3. Очлары белән тоташкан, ялганган (әйләнә, маршрут һ. б. ш.) 4. Чыгар юлы булмаган …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • контузия — (КОНТУЗИЯЛЕ) (КОНТУЗИЯЛӘНҮ) – Организмның тыштан яраланмый гына тулысынча яки өлешчә зарарлануы, имгәнүе (якында гына снаряд яки бомба шартлау һ. б. ш. нәтиҗәсендә) …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • октан — Сигез углерод атомы булган углеводород, С8Н18; бензин составында була. ОКТАН САНЫ – Ягулыкның яну (шартлау) тизлеген күрсәтә торган зурлык …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • чартлау — сөйл. Шартлау …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге

  • шартлатучы — Шартлату (1) эшен башкаручы, шул эш белән шөгыльләнүче; шартлау эшләре белгече …   Татар теленең аңлатмалы сүзлеге


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»